بازار سرمایه

بازار سرمایه

اوراق بهادار، یک ابزار مالی است که دارای ارزش مالی نیز هست و به صاحبانش اجازه معامله می‌دهد. اوراق بهادار با اشکال متفاوتی از جمله سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه و اوراق مشارکت، در دسترس عموم هستند و استفاده منطقی و صحیح از آن‌ها، می‌تواند سود خوبی را برای صاحبانشان به ارمغان آورد.

اوراق بهادار، یکی دیگر از انواع دارایی است که پتانسیل قابل توجهی برای سرمایه‌گذاری دارد. این دسته از دارایی‌ها، انواع مختلفی را شامل می‌شوند، از جمله؛ سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه، اوراق مشارکت، قرارداد‌های آتی و …. اوراق بهادار را می‌توان یک ابزار مالی دانست که قابلیت معامله دارد و دارای ارزش مالی است. همیشه یک شرکت یا ارگان، اوراق بهادار را منتشر می‌کند.نوع و نحوه‌ی اجرای قوانین کشورهای مختلف، اعتبار اوراق بهادار را تعیین می‌کنند.

اوراق بهادار می‌توانند به اشکال مختلفی از جمله گواهی صادر شوند، یا به شکل عام باشند و تنها به صورت الکترونیکی و در نزد نهاد‌های ناظر ثبت شده باشند. اوراق می‌توانند در وجه حامل باشند، به این معنی که حامل آن اوراق، صاحب حقوق ورقه‌ی بهادار است، یا با اسم مشخص باشند، که در این حالت فقط شخصی که اوراق به اسم او ثبت شده صاحب حقوق ذکر شده است.

سهام عادی: درواقع سهام عادى نوعی از دارایى‌های مالى است که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مالکیت در یک سازمان یا شرکت مشخص باشد. از جمله ویژگى‌هاى مهم سهام عادى، حق مالکیت آن سهم‌ها، محدودیت در مسئولیت سهام‌داران، حق رأى و اثرگذاری بر روی شرکت و حق تقدم به هنگام خرید سهام جدید است.

سهام ممتاز: سهام ممتاز را می‌توان یک نوع اوراق بهادار دانست که دارنده‌ی آن نسبت به درآمد و دارایی‌های متفاوت شرکت، به هر شکل و نوعی، دارای حقی به میزان محدود است. این نوع از سهام به دو دلیل ممتاز نام دارد:اول اینکه سود این سهم‌ها در سررسید، قبل از سهام عادی به صاحب آنان پرداخت می‌شود. در زمان‌های خاص از جمله منحل کردن شرکت یا فروش دارایی‌های آن، ابتدا بدهی‌های شرکت تسویه شده، سپس صاحبان سهام ممتاز، حقوق خود را دریافت کرده و بعد از آن‌ها، مابقی دارایی‌ها، به صاحبان سهام عادی پرداخت می‌شود.دلیل دوم آنکه سهام ممتاز ویژگی‌های سهام عادی و همچنین اوراق قرضه را در کنار هم دارد و به همین دلیل نام دیگر آن، اوراق بهادار ترکیبی است.سهام ممتاز به دلیل نداشتن سررسید و همچنین هزینه‌های متعدد مالیاتی، تا حد بسیار زیادی شبیه به سهام عادی‌ است، اما اگر به دریافت سود به صورت ثابت، همانند اوراق قرضه توجه کنیم، این نوع از سهام نیز در گروه اوراق بهادار با درآمد ثابت معرفی می‌شود.

از جمله ویژگی‌های سهام ممتاز به شکل زیر است:سهام ممتاز، درواقع نوعی از حق مالکیت را به صاحبان خود اهدا می‌کنند.سهام ممتاز سررسید ندارد. شرکت یا سازمانی که سهام را انتشار می‌دهد، نیازی ندارد که دارایی‌های انباشته‌ی خود را به عنوان وثیقه یا رهن، برای این اوراق قرار دهد، زیرا سهام‌داران ممتاز، دارای حق مالکیت نسبت به آن هستند.به صاحبان این نوع از سهام، سود نیز پرداخت می‌شود. البته باید در نظر داشت که پرداخت سود، به این شرط انجام می‌شود که شرکت یا سازمان مورد نظر، از فعالیت‌های ذکرشده سود کرده باشد.صاحبان سهام ممتاز، به هنگام دریافت سود سهام خود، نسبت به صاحبان سهام عادی‌ حق‌تقدم دارند. به طور معمول، سهم‌های ممتاز، فاقد امری مثل حق رأی هستند. این بدان معناست که صاحبان این سهام، در زمان انتخاب هیأت مدیره یا سایر اموری که مرتبط به اداره‌ی آن سازمان یا شرکت است، حق رأی نخواهند داشت و نمی‌توانند در تصمیم‌گیری‌ها، اثرگذار باشند.

لازم به ذکر است، که در بازار بورس و اوراق بهادار ایران، چیزی به اسم سهام ممتاز وجود ندارد، و سهم‌های موجود همگی عادی هستند.همانطور که از نام سازمان بورس و اوراق بهادار پیداست، این دارایی‌ها، بخش جدا نشدنی از بازار سرمایه هستند که با شناخت انواع آن‌ها و ویژگی‌های هرکدام، می‌توان تحلیل مناسب‌تری از شرایط بازار برای سرمایه‌گذاری داشت. همچنین لازم به ذکر است که محبوبیت این نوع از دارایی‌ها، به دلیل وجود تورم و کاهش شارپی ارزش پول ملی است، اما با توجه به تلاطم این روز‌های بازار بورس و اوراق بهادار، بهتر است قبل از خرید هرکدام از اوراق ذکر شده، شرایط بازار را به طور کامل بسنجید تا از ضرر‌های طولانی مدت دور باشید.

در این فایل آموزشی در ۳۳ اسلاید کارایی بازار سرمایه را مورد بررسی قرار دادیم که می تواند مورد استفاده دانشجویان حوزه مالی و علاقه مندان بازار سرمایه قرار گیرد.